ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਤੋਂ ਤੋਤਾ ਖਰੀਦਿਆ। ਉਹ ਤੋਤਾ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਿੱਠੀ ਸੀ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਉਸ ਤੋਤੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਨੌਕਰ ਰੱਖ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕਿ –
ਜੇ ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ, ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿਆਂਗਾ। ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ’ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਤੋਤੇ ਦੀ ਚੰਗੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੋ।
ਨੌਕਰ ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ।ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਡਰ ਸਤਾਉਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਘਟਨਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਤੋਤੇ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਹੁਣ ਨੌਕਰ ਦੇ ਹੱਥ-ਪੈਰ ਸੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਉਸਨੂੰ ਅਕਬਰ ਦੀ ਕਹੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ। ਉਹ ਝੱਟ ਬੀਰਬਲ ਕੋਲ ਭੱਜਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ।
ਬੀਰਬਲ ਨੇ ਉਸ ਨੌਕਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਮੈਂ ਰਾਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗਾ.. ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਤੋਤੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਓ. ,
ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬੀਰਬਲ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਰਾਜੇ ਕੋਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ-
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਜੀ, ਤੋਤਾ ਜੋ ਤੇਰਾ ਸੀ…ਉਹ…
ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਬੀਰਬਲ ਨੇ ਗੱਲ ਅਧੂਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ।
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਤੁਰੰਤ ਗੱਦੀ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, ਕੀ ਹੋਇਆ? ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ?
ਬੀਰਬਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਤੇਰਾ ਤੋਤਾ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹਦਾ, ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ, ਨਹੀਂ ਪੀਂਦਾ, ਨਹੀਂ ਹਿੱਲਦਾ, ਨਹੀਂ ਹਿੱਲਦਾ। ਨਾ ਹੀ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਛਾਲ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਹਨ। ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਆ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਲਓ।” ਅਕਬਰ ਅਤੇ ਬੀਰਬਲ ਝੱਟ ਤੋਤੇ ਕੋਲ ਗਏ।
“ਹੇ ਬੀਰਬਲ, ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਸੀ।” ਅਕਬਰ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, “ਉਸ ਤੋਤੇ ਦਾ ਪਾਲਕ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਆਪਣੀ ਤਲਵਾਰ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਮੌਤ ਦੇਵਾਂਗਾ।
ਤਾਂ ਬੀਰਬਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹਾਂ, ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਉਸ ਸ਼ਖਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਹ ਦੱਸੋ ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਸ ਨੂੰ ਬੁਲਾਵਾਂ?”
“ਤੁਹਾਡਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ?”, ਅਕਬਰ ਚੀਕਿਆ।
“ਹਾਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੋਤਾ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਮੂੰਹੋਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ।”
ਹੁਣ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ।
ਬੀਰਬਲ ਦੀ ਇਸ ਚਤੁਰਾਈ ‘ਤੇ ਅਕਬਰ ਹੱਸ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਪਰਤ ਗਏ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨੌਕਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਤੋਤਾ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਆਪ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ : ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮਸਲੇ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Tags:
baal kahaniyan